Lốc Xoáy Lớn Nhất Thế Giới
Lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy, song cũng may là nó rất hiếm. Cũng có khi nó sinh ra từ một dải gió giật mạnh (được gọi những đường tố) hay từ một cơn bão. Người ta cho rằng khi không khí ở lớp bên trên lạnh đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới, không khí nóng sẽ bị cưỡng bức chuyển động lên rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường lại không thấy đối lưu và cũng không thấy sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp.
Lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy, song cũng may là nó rất hiếm. Cũng có khi nó sinh ra từ một dải gió giật mạnh (được gọi những đường tố) hay từ một cơn bão. Người ta cho rằng khi không khí ở lớp bên trên lạnh đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới, không khí nóng sẽ bị cưỡng bức chuyển động lên rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường lại không thấy đối lưu và cũng không thấy sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp.
Một số cư dân mạng Đài Loan (Trung Quốc) chia sẻ đoạn video ngắn cho thấy có lốc xoáy ở xã Tú Lâm, huyện Hoa Liên.
Đoạn video do một người dân địa phương quay đăng tải trên trang Facebook "Hoa Liên hôm nay", chỉ dài 19 giây. Khi nhìn thấy video, hầu hết cư dân mạng Đài Loan đều than trời: "Lốc xoáy, thật đáng sợ", "Lốc xoáy, mi đừng đến đây".
Do video chỉ dài vài giây nên không thể nhìn thấy diễn biến rõ ràng. Trong video, có thể thấy một đám mây xám xịt kéo dài từ mặt đất đến bầu trời, có hình dạng như một cái phễu và nhanh chóng bao phủ toàn bộ bầu trời, không ngừng tiến về phía trước.
Nhân viên trạm thời tiết khu vực Hoa Liên xem lại video, nói rằng thời gian quá ngắn nên khó có thế đưa ra nhận định.
Trong khi đó, Trung tâm Dự báo Cục Khí tượng Đài Loan cho biết dựa trên số liệu có hiện tượng xoay vòng, không loại trừ khả năng xuất hiện hiện tượng vòi rồng. Các chuyên gia khí tượng cho biết thêm rằng những đám mây đối lưu mạnh lần lượt đi qua thị trấn Tú Lâm, gây ra gió mạnh và mưa lớn.
Một cư dân mạng ở Hoa Liên quay video cho thấy dường như có lốc xoáy. Ảnh: UDN
Đường biến thành sông ngày 31-10 ở Hoa Liên. Ảnh: UDN
Bão Kong-rey đổ bộ Đài Loan (Trung Quốc), gây mưa to gió lớn
Trong khi đó, một số người dân Đài Loan đăng trên Facebook xã Vạn Vinh, cũng thuộc huyện Hoa Liên, mô tả thảm cảnh toàn bộ con đường bị đất đá cuốn trôi, lập tức biến thành sông chảy cuồn cuộn.
Trong đoạn video có thể thấy tốc độ của dòng nước bùn khá dữ dội khiến người dân địa phương không thể di chuyển. Người dân địa phương nói rằng lần đầu tiên trong đời thấy cảnh tượng như vậy.
Tâm bão Kong-rey đổ bộ vào Đài Loan, gây mưa lớn và gió mạnh cấp 15 trở lên tại Đài Đông và Hoa Liên. Bão mạnh đã gây ra cấp gió 17 tại huyện Đài Đông.
Chuyên gia khí tượng Trương Minh Điển nói với tờ Ettoday rằng "thực sự nằm ngoài thang xếp hạng" khi trên thực tế gió giật còn cao hơn mức 17. Ông mô tả gió do Kong-rey tạo ra là "những cơn gió mạnh khủng khiếp".
Sóng cao 10 m tràn qua bờ kè của Đài Đông. Ảnh: MNews
Theo tờ Mirror News (MNews), sóng lớn cao 10 m ập đến dọc bờ biển Đài Đông. Mưa lớn kéo dài ở phía Bắc và Đông Đài Loan, đặc biệt là mưa rất lớn tại các khu vực núi ở Hoa Liên, Nghi Lan, và Đài Đông, cùng mưa lớn ở các vùng đồng bằng phía Đông.
Cục Khí tượng cho biết mưa sẽ kéo dài ở phía Bắc và phía Đông trong suốt ngày 31-10. Mưa tăng dần ở khu vực núi phía Tây Đài Loan khi bão tiến gần, với lượng mưa tăng thêm vào chiều và tối cùng ngày. Dự báo mưa sẽ lan rộng về đêm, với mưa lớn ở Trung và Nam Đài Loan.
Bão xảy ra quanh năm nhưng hầu hết các cơn bão ở Tây Thái Bình Dương hình thành từ tháng 5 đến tháng 10.
Do đó, nhiều cư dân mạng Đài Loan bày tỏ lo ngại về việc cơn bão mạnh như Kong-rey lại xảy ra muộn như vậy trong năm.
Kong-rey là cơn bão thứ 3 đổ bộ vào Đài Loan trong năm nay sau bão Krathon và Gaemi.
Một số hình ảnh về bão Kong-rey ở Đài Loan:
Cây cối đổ ngã ở TP Đài Bắc, Đài Loan (Trung Quốc) do bão Kong-rey hôm 31-10 - Ảnh: CNA
Thị trấn Trác Khê, huyện Hoa Liên, Đài Loan (Trung Quốc) ngập trong lũ bùn hôm 31-10 - Ảnh: FOCUS TAWAN
Kong-rey khi quét qua Philippines ngày 31-10 vẫn là siêu bão
Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]
Ít nhất 1 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương hôm 31-10 khi siêu bão Kong-rey đổ bộ Đài Loan (Trung Quốc).
Thác Angel là thác nước cao nhất trên cạn với chiều cao 979 m và chiều rộng 150 m ở đáy, tương đương 3 tháp Eiffel xếp chồng lên nhau. Tuy nhiên, thác Angel không phải thác nước lớn nhất thế giới. Danh hiệu đó thuộc về thác nước eo biển Đan Mạch, khối nước dốc thẳng xuống ở eo biển giữa Greenland và Iceland, có nghĩa thác nước lớn và cao nhất thế giới này nằm dưới nước, theo Live Science.
Điều đó có thể xảy ra bởi chênh lệch nhiệt độ và độ mặn cung cấp sức mạnh cho phần lớn dòng hải lưu đại dương, theo Anna Sanchez Vidal, giáo sư khoa học hàng hải ở Đại học Barcelona tại Tây Ban Nha. Eo biển Đan Mạch vắt qua Vòng cực Bắc, đóng vai trò như chiếc phễu để nước vùng cực đổ từ các biển Bắc Âu vào Đại Tây Dương. Nhưng giống như mọi nơi khác trong đại dương, nước trong khu vực không đồng nhất.
Ở phía bắc eo biển Đan Mạch, nước bề mặt tiếp xúc với không khí Bắc Cực lạnh giá và trở nên lạnh hơn do một phần nước đóng băng, dẫn tới muối tập trung ở khu vực không đóng băng. Nước biển mặn và lạnh đặc hơn nước ấm, do đó chìm xuống đáy biển, trong khi lớp nhẹ hơn nổi lên bề mặt. Sự trao đổi này tiếp năng lượng cho dòng hải lưu sâu chảy về phía nam qua eo biển, đổ vào biển Irminger ở Bắc Đại Tây Dương.
Tất nhiên, những thác nước luôn có vách đá hoặc đường dốc, và eo biển Đan Mạch không phải ngoại lệ. Một gờ dốc 3.500 m ở đáy biển gần mũi phía nam Greenland được tạo ra bởi sông băng cách đây 11.500 - 17.500 năm, trong kỷ Băng Hà cuối cùng. Nước ở đáy biển chảy về hướng nam qua eo biển lao qua rìa gờ dốc và đổ xuống theo sườn của nó, tạo thành thác nước bên dưới lớp nước bề mặt ấm hơn của biển Irminger.
Dù đáy biển dốc xuống hơn 3.500 m, phần nước chảy tràn chỉ cao khoảng 2.000 m, gấp đôi chiều cao của thác Angel, do đổ vào một hồ sâu chứa nước lạnh và đặc. Thác nước này rất ấn tượng do không giống thác nước trên cạn, theo Mike Clare, trưởng nhóm hệ thống địa chất hàng hải tại Trung tâm hải dương học quốc gia của Anh ở Southampton. Ví dụ, phần nước chảy tràn rộng bằng eo biển Đan Mạch, có nghĩa nó trải rộng trên 480 km đáy biển. Kết quả là nước chảy xuống ở tốc độ chỉ khoảng 0,5 m/s, chậm hơn nhiều so với tốc độ đi bộ và thua xa tốc độ dòng chảy ở thác Niagara (109 km/h), hay 30,5 m/s.
Nước lạnh chảy qua eo biển Đan Mạch là một phần trong hệ thống hải lưu đại dương có tên Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), đưa nước ấm về hướng bắc và nước lạnh về hướng nam theo hình vòng tròn dài ở Đại Tây Dương. Sau khi rời khỏi eo biển Đan Mạch, nước lạnh tiếp tục hành trình về hướng nam tới Nam Cực, ấm dần và nhô lên mặt biển (gọi là nước trồi) rồi quay trở lại để hoàn thành chu kỳ ở Bắc Cực.
Vidal chia sẻ hiện nay, thác nước đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu. Chỏm băng tan chảy và đại dương ấm lên bơm nhiều nước ngọt vào hệ thống, làm chậm tốc độ của AMOC. Nếu AMOC không còn di chuyển, thác nước eo biển Đan Mạch sẽ bị giảm mật độ và ngừng chảy.
Một thác nước bên dưới eo biển Đan Mạch cao tới 3.500 m, vượt xa thác nước lớn nhất trên cạn là thác Angel ở Venezuela.
Thác nước eo biển Đan Mạch có lưu lượng gần 3,5 triệu m3/giây. Ảnh: Scientia
Thác Angel là thác nước cao nhất trên cạn với chiều cao 979 m và chiều rộng 150 m ở đáy, tương đương 3 tháp Eiffel xếp chồng lên nhau. Tuy nhiên, thác Angel không phải thác nước lớn nhất thế giới. Danh hiệu đó thuộc về thác nước eo biển Đan Mạch, khối nước dốc thẳng xuống ở eo biển giữa Greenland và Iceland, có nghĩa thác nước lớn và cao nhất thế giới này nằm dưới nước, theo Live Science.
Điều đó có thể xảy ra bởi chênh lệch nhiệt độ và độ mặn cung cấp sức mạnh cho phần lớn dòng hải lưu đại dương, theo Anna Sanchez Vidal, giáo sư khoa học hàng hải ở Đại học Barcelona tại Tây Ban Nha. Eo biển Đan Mạch vắt qua Vòng cực Bắc, đóng vai trò như chiếc phễu để nước vùng cực đổ từ các biển Bắc Âu vào Đại Tây Dương. Nhưng giống như mọi nơi khác trong đại dương, nước trong khu vực không đồng nhất.
Ở phía bắc eo biển Đan Mạch, nước bề mặt tiếp xúc với không khí Bắc Cực lạnh giá và trở nên lạnh hơn do một phần nước đóng băng, dẫn tới muối tập trung ở khu vực không đóng băng. Nước biển mặn và lạnh đặc hơn nước ấm, do đó chìm xuống đáy biển, trong khi lớp nhẹ hơn nổi lên bề mặt. Sự trao đổi này tiếp năng lượng cho dòng hải lưu sâu chảy về phía nam qua eo biển, đổ vào biển Irminger ở Bắc Đại Tây Dương.
Tất nhiên, những thác nước luôn có vách đá hoặc đường dốc, và eo biển Đan Mạch không phải ngoại lệ. Một gờ dốc 3.500 m ở đáy biển gần mũi phía nam Greenland được tạo ra bởi sông băng cách đây 11.500 - 17.500 năm, trong kỷ Băng Hà cuối cùng. Nước ở đáy biển chảy về hướng nam qua eo biển lao qua rìa gờ dốc và đổ xuống theo sườn của nó, tạo thành thác nước bên dưới lớp nước bề mặt ấm hơn của biển Irminger.
Dù đáy biển dốc xuống hơn 3.500 m, phần nước chảy tràn chỉ cao khoảng 2.000 m, gấp đôi chiều cao của thác Angel, do đổ vào một hồ sâu chứa nước lạnh và đặc. Thác nước này rất ấn tượng do không giống thác nước trên cạn, theo Mike Clare, trưởng nhóm hệ thống địa chất hàng hải tại Trung tâm hải dương học quốc gia của Anh ở Southampton. Ví dụ, phần nước chảy tràn rộng bằng eo biển Đan Mạch, có nghĩa nó trải rộng trên 480 km đáy biển. Kết quả là nước chảy xuống ở tốc độ chỉ khoảng 0,5 m/s, chậm hơn nhiều so với tốc độ đi bộ và thua xa tốc độ dòng chảy ở thác Niagara (109 km/h), hay 30,5 m/s.
Nước lạnh chảy qua eo biển Đan Mạch là một phần trong hệ thống hải lưu đại dương có tên Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), đưa nước ấm về hướng bắc và nước lạnh về hướng nam theo hình vòng tròn dài ở Đại Tây Dương. Sau khi rời khỏi eo biển Đan Mạch, nước lạnh tiếp tục hành trình về hướng nam tới Nam Cực, ấm dần và nhô lên mặt biển (gọi là nước trồi) rồi quay trở lại để hoàn thành chu kỳ ở Bắc Cực.
Vidal chia sẻ hiện nay, thác nước đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu. Chỏm băng tan chảy và đại dương ấm lên bơm nhiều nước ngọt vào hệ thống, làm chậm tốc độ của AMOC. Nếu AMOC không còn di chuyển, thác nước eo biển Đan Mạch sẽ bị giảm mật độ và ngừng chảy.
